हङकङ पुगेपछि भेटियो विमानको मुसा

Ashok Dahal

अशोक दाहाल

नेपाल एयसलाईन्सको ‘गण्डकी’ (नाइन एन एसीबी) विमानमा सोमबार विहान देखिएको मुसो मंगलबार विमान हङकङमा जहाज अवतरण अर्नुअघि पुन देखिएको छ । सोमबार दिनभर खोज्दापनि फेला नपरेपछि मुसा भागेको अनुमान गरिएपनि मुसा विमानको अति संवेदनशिल क्षेत्र मानिने चालक दलका सदस्य बस्ने क्षेत्रमा देखा परेको हो । सोमबार राती मलेसियाको क्वालालम्पुर पुगेर नेपाल फर्किँदासम्म देखा नपरेपछि मुसो बाहिरिएकोमा सबै ढुक्क थिए । 

तर मंगलबार ५ बजेतिर हङकङ पुग्ने बेला क्याप्टेन युवराज भट्टराईले ‘ककफिट’मै मुसो देखेपछि आक्तिएका थिए । विमान अवतरण गरेलगत्तै नेपाल खबर गरेर मुसो ननिकालेसम्म विमानले उडान नगर्ने जानकारी गरएको निगमका प्रवक्ता राजुबहादुर केसीले बताए । निगमले तत्कालै हङकङमै रहेको ‘हेको’ कम्पनिलाई विमानमा रहेको मुसो पत्ता लगाउन जिम्मा दिएको छ । 

• सोमबार दिनभर खोज्दापनि फेला नपरेपछि मुसा भागेको अनुमान गरिएपनि मुसा विमानको अति संवेदनशिल क्षेत्र मानिने चालक दलका सदस्य बस्ने क्षेत्रमा देखा परेको हो । 
• कुनैपनि विमानमा मुसा प्रवेश गर्दा उडान ९९ प्रतिशत जोखिमपूर्ण हुने निगमका पाइलटहरु बताउँछन् । ‘मुसाले विमानको कुनैपनि तार काट्यो भने ९९ प्रतिशत सम्म दुर्घटनाको संभावना हुन्छ’ निगमकै एक पाइलटले भने–‘नेवानीको विमानमा हिजो र आज उड्ने यात्रुहरु भाग्यमानी रहेछन् ।

हेको विमान मर्मत गर्ने ईन्जिनियरिङ कन्सल्टेन्सी हो । कम्पनिले ५–६ घण्टाभित्र विमानको निरिक्षण गरिसक्ने जनाएको छ । सोमबार दिनभरको प्रयासबाट पनि मुसो नभेटिएपछि निगमका इन्जिनियर शंकर बहादुर थापाले मुसा बाहिर निस्किएको ठहर सहित विमान उडानका लागि सुरक्षित भएको प्रमाणित गरेका थिए । विमानमा कुनै खरावी आएपछि आधिकारीक ईन्जिनियरले प्रमाणित नगरेसम्म विमान उठाउन पाईँदैन । 

थापाले मंगलबार भने मुसा मरेको भेटिएको दावी गर्दै आफ्नो कमजोरी नभएको तर्क गरेका छन् । निगमका प्रवक्ता केसीले समेत थापाको संरक्षण गर्दै सोमबार मारिएको मुसा थापाले सुरक्षित राखेको बताएका छन् । ‘त्यसमा उहाँको दोश छैन हिजो विमानमा रहेको मुसा मरेको भेटिएको हो, त्यो उहाँसँग सुरक्षित छ’ केसीले मंगलबार भने । तर प्रवत्ता केसीले सोमबार हिमालय टाइम्ससँग मुसा नभेटिएकाले ढोकाबाट बाहिरिएको अनुमान गरिएको बताएका थिए । थाइल्याण्डको बैंङ्क जाने तयारीमा रहेको निगमको बोइङमा सोमबार विहान ९ बजे एक एयर होस्टेजले मुसा देखे पछि दिनभर खोजी गरिएको थियो । 

मुसाले ९९ प्रतिशत जोखिम 

कुनैपनि विमानमा मुसा प्रवेश गर्दा उडान ९९ प्रतिशत जोखिमपूर्ण हुने निगमका पाइलटहरु बताउँछन् । ‘मुसाले विमानको कुनैपनि तार काट्यो भने ९९ प्रतिशत सम्म दुर्घटनाको संभावना हुन्छ’ निगमकै एक पाइलटले भने–‘नेवानीको विमानमा हिजो र आज उड्ने यात्रुहरु भाग्यमानी रहेछन् ।’ मुसाले इन्धन, ब्रिज, तेल भएको क्षेत्रमा तार काट्यो भने उड्दाउड्दै विमानमा आगलागी हुने वा दुर्घटना हुने संभावना अधिक रहने ती पाईलटले बताए ।

विमानमा विद्युत् उर्जा प्रवाह हुने ‘सर्किट ब्रेकर’मा मुुसो प्रवेश गरेमात्र पनि निमानमा आगो लाग्नसक्ने खतरा रहन्छ । ‘सर्किट ब्रेकरको स्विच क्याप्टेनले समेत अफ गर्न पाउँदैन तर मुसाले त्यस क्षेत्रमा प्रवेश पायो भने ठूलो संकट निम्तनसक्छ’ निगमकै एक पाईलटले भने । मुसो विमानभित्र देखिएपछि जिउँदै वा मरेको ननिकालेसम्म विमान उडाउनु नै निगमको गल्ति भएको चालकहरुको दावी छ । निगमको कमजोरीबारे नागरिक उड्ययन प्राधिकरणको ‘एयस अर्गानेट’ शाखाले अनुसन्धान सुरु गरिसकेको छ । अन्तराष्ट्रिय नागरिक उड्यन संगठन आइकाओको निगम अनुसार विमानमा मुसा मात्र नभएर साँङ्ला वा अन्य कुनै सानो जीवको उपस्थिती समेत निशेधित छ । तर नेपाल वायु सेवा निगमको जहाजको खानेकुरामा समेत पटक पटक साङ्ला भेटिएको गुनासोहरु ऋाउनेगरेको निगम स्रोतले जानकारी दियो । नेवानीको विमानको सिटमा उडुस समेत पाइने गरेको भन्दै एयर होस्टेजहरुले पटक पटक गुनासो गर्दा समेत निगमले सुनुवाई नगरेको निगम स्रोतले बतायो । 

मर्मतका लागि लगिएको निगमको अर्को जहाज ईजरायलबाट आगामी १८ तारेखमा मत्र फर्किने भएका कारण निगम जहाज जहाज विहीन भएको छ । नेपाल पर्यटन बर्ष चलिरहँदा निगमको ट्विन अटर विमान पनि जम्मा दुईवटा मात्र सञ्चालनमा छन् । निगम ब्यवस्थापनको लापरवाहीले नेपालको अन्तराष्ट्रिय स्तरमै बेइज्जत भएको पर्यटन ब्यवसायीहरुले बताएका छन् ।